مختصات حکمت متعالیه

مختصات حکمت متعالیه

(به همراه زندگی نامه علمی ملاصدرا)

سید یدالله یزدان پناه

مکتب فلسفی پرتوانی چون حکمت متعالیه با نقش آفرینی‌های شگرفش، نیازمند بررسی‌هایی همه جانبه است تا هویت و جوهرۀ آن به شایستگی به دست آید و فهم شود و مؤلفه‌های اصلی آن بازشناسی شوند، تا با بصیرت بیشتر و دقتی دوچندان بتوان از آن بهره برد. از سوی دیگر، برای آنکه زوایای گوناگون مکتبی فلسفی، مانند حکمت متعالیه، برای مشتاقان آن بهتر روشن شود، لازم است آن مکتب به صورت کلان و نظام‌مند بررسی شود. وجود نگاه کلان و نظام‌مند به هر فلسفه‌ای، فهم درستی از آن فلسفه را به صورت کلان برای پژوهشگر در آن فراهم می‌آورد و موجب می‌شود که زوایای نیمه پنهان و گاه کاملاً پنهان آن فلسفه برای او آشکار گردند. از این رو ما در این اثر در صدد عرضۀ نگاهی کلان و نظام‌مند به حکمت متعالیه بر آمده‌ایم. برای دست‌یابی به چنین نگاهی، روش مختصاتی را برگزیده‌ایم و به پنج مختصه اصلی حکمت متعالیه دست یافته‌ایم: فلسفی بودن؛ وجودی بودن؛ روش اشراقی؛ هضم آموزه‌های اسلامی در حکمت و هضم آموزه‌های عرفان‌نظری در حکمت.