سیری در حاکمیت (۱)؛ حقوق طبیعی قراردادگرایی و حاکمیت

سیری در حاکمیت (۱)

حقوق طبیعی قراردادگرایی و حاکمیت

محمد حسین اسکندری

حاکمیت، از عمده‌ترین عناصر یک جامعه سیاسی است، که با همه ابعاد زندگی اعضای آن رابطه نزدیک دارد، و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حاکمیت، منشأ قانون حاکم بر جامعه است، و خود، ثمره‌ بینش‌ها، ارزش‌ها، دین و اخلاق جامعه بوده، بر اساس آنها نمود پیدا می‌کند. از این رو، هر دین یا مکتبی، متناسب با جهان‌بینی خود، نوع خاصی از حاکمیت را ایجاد خواهد کرد.

در یک نگاه کلی، حاکمیت‌های موجود در سطح جهان و در طول تاریخ را می‌توان بر سه نوع؛ طبیعی، قراردادی و دینی تقسیم کرد. که از مکتب‌های حقوق طبیعی یا قراردادگرا و یا ادیان و متناسب با آموزش‌های آنها، به شکل‌های خاصی نمود پیدا کرده‌اند.

اسلام نیز که دین فراگیر و آیین زندگی اجتماعی است، بر نوع خاصی از حاکمیت تأکید می‌کند که شناخت آن برای مسلمانان ضروری می‌نماید. در این اثر با نگاهی تحلیلی، مقایسه‌ای و انتقادی به انواع حاکمیت‌ها، حاکمیت اسلامی، ویژگی‌ها و امتیازات آن تبیین دقیق‌تری شده است.