آموزش فلسفه؛ جلد اول (مشکات)

آموزش فلسفه

جلد اول (مشکات)

آیت الله محمدتقی مصباح یزدی (ره)

این اثر، کتابی وزین و پر محتوا در زمینه فلسفه اسلامی می‌باشد دقت استاد در ترتیب مباحث، انتخاب عناوین و واژه‌های کتاب، آموزش فلسفه را به عنوان یک متن درسی جدید و جذاب از هر نظر، شایان توجه و قابل اتکا نموده است. چنان که استاد در مقدمه آورده‌اند: این کتاب ضعف‌های کتاب‌های فلسفی رایج در حوزه، و نیز معضلات ناشی از برخوردهای افراط‌آمیز و تفریط‌گرایانه دو طیف طرفدار و مخالف فلسفه را در نظر داشته، و کوشیده است تا آن ضعف‌ها و معضلات را جبران سازد و نگرشی معقول و متعادل درباره این دانشِ بنیادین ارائه کند. پیش از آن، بر اثر برداشت‌های نادرست از مطالب فلسفی و تلقی‌های ناصحیح از هدف فلسفه، بسیاری در ضرورت، و حتی جواز آموختن این دانش تردید روا می‌داشتند. از این رو استاد دَه درس نخستِ جلد اول را به مباحثی مقدماتی برای رفع این سوء برداشت‌ها اختصاص داده‌اند. از این ده درس، سه درس نخست به تاریخچه فلسفه می‌پردازد و ضمن آشنا ساختن دانشجو با مبدأ پیدایش و سیر تطورات و تحولات این علم، او را به مطالعه مباحث تاریخ فلسفه فرا می‌خواند. درس‌های چهارم تا ششم با تعریف علم و فلسفه، رابطه آن دو را با یکدیگر تبیین می‌کند. در درس هفتم ماهیت مسائل فلسفی، مبادی فلسفه و هدف آن روشن، و در درس هشتم روش تحقیق در فلسفه ارزیابی می‌شود. درس نهم رابطه میان فلسفه با علوم مختلف را بیان می‌کند، و بالاخره در درس دهم ضرورت فلسفه و اهمیت یادگیری آن آشکار می‌گردد و در این زمینه به شش شبهه پاسخ داده می‌شود. پس از ده درس مقدماتی در بخش دوم، مباحث شناخت شناسی مطرح می‌شود. این بخش به لحاظ منطقی مقدم بر هستی شناسی فلسفی است. شناخت‌شناسی امروزه کانون بحث و گفت‌وگوهای جدی در مجامع فلسفی دنیاست. مباحث هستی‌شناسی، که بخش عمده مباحث فلسفه اسلامی را به خود اختصاص می‌دهد، از بخش دوم کتاب آغاز می‌شود و تا پایان بخش ششم (درس شصتم) ادامه می‌یابد. بخش هفتم کتاب (در انتهای جلد دوم) به بحث درباره مطالب الهیات بالمعنى الاخص خداشناسی و مسائل آن می‌پردازد.