تاریخ فلسفه غرب (۲)

تاریخ فلسفه غرب (۲)

اندیشه در دوره میانه

دیوید لاسکم

ترجمه: دکتر میثم سفیدخوش

کتابی که در دست دارید از آن سنخ کتاب‌های دانشگاهی بی‌طرف است. کتاب دیوید لاسکم، از آن دست تاریخ فلسفه‌هایی است که به صورت تقویمی فیلسوفان دوره میانه را فهرست و عمده‌ترین آراء آنها را به صورت غیر انتقادی مطرح می‌کند. در هر بخش از کتاب اطلاعات زیادی گنجانده می‌شود که لزوما ارتباط آنها توضیح داده نمی‌شود. زیرا اگر نویسنده می‌خواست چنین کند کتابی بسیار مفصل‌تر پدید می‌آمد. همچنین «تاریخ» تجلیِ زیادی در این سبک ندارد، زیرا از سویی همان مشکل پیشین پیش می‌آمد و هم در نگرش بریتانیایی به فلسفه اصولا «تاریخ» شأن والایی ندارد. یعنی ساخت استنتاجی و گزاره‌ای فلسفه، گویی مهم‌تر از ساخت پویای تاریخی آن در زندگی و جهان انسانی است. به هر روی، بی‌گمان نویسنده که متخصص نامدار این حوزه است، این سبک از نگارش تاریخ فلسفه را آگاهانه بر گزیده است. زیرا بنا دارد به شیوه‌ای نوین دانشجویان مقطع کارشناسی را با فیلسوفان دوره میانه آشنا کند. دانشجوی کارشناسی باید بداند که این سبک از نگارش تاریخ فلسفه تنها سبک موجود نیست، و از هنگامی که هگل و شلینگ در آغاز سده نوزدهم رسما تاریخ فلسفه نویسی را – به عنوان کاری فلسفی و دانشگاهی – آغاز کردند تا کنون الگوهای بدیل مهم دیگری نیز پدید آمده‌اند که دانشجویان ما می‌توانند با کندوکاو و کنجکاوی نمونه‌هایی از آنها را نیز تجربه کنند تا تفاوت را دریابند.